Ziekte van Lyme.
Ziekte van Lyme?
Dat krijg je toch door een Teek??
Maar dat is toch maar zo'n heel klein beestje???
Precies!
De ziekte van Lyme is een bacteriële ziekte die veroorzaakt wordt door de Borrelia bacterie. Een bacterie die kan worden overgedragen door de beet van een besmette Teek. Een teek is een spinachtig dier, vaak kleiner dan een milimeter. Teken komen overal in het land voor. Ze zitten in bossen, weilanden, duinen, parken en als je pech hebt in je eigen tuin. Ze bevinden zich vooral in hoog gras of tussen dode bladeren, het liefst bij bomen of struiken. Teken klimmen omhoog langs bijvoorbeeld grasstengels of planten, totdat ze op een geschikte hoogte zitten waardoor ze makkelijk op een langslopende gastheer (jij bijvoorbeeld) kunnen overstappen. Als ze je gevonden hebben dan gaan ze meestal op zoek naar een warm en vochtig plekje, zoals de knieholte, achter je oor, in de lies, of de oksels. Teken zijn het gehele jaar actief, maar vooral in de periode van april tot september zien we de meeste teken. Ook als men eenmaal de ziekte van lyme heeft gehad en daar voor behandeld is, wil dat niet zeggen dat men nu immuun is. De ziekte kan dus nogmaals optreden.
Check jezelf, altijd!
Als je onverhoopt toch een tekenbeet blijkt te hebben raak dan vooral niet in paniek. Niet álle teken zijn besmet, dus er hóeft niks aan de hand te zijn.
Noteer een tekenbeet in je agenda, met de datum en de plaats (foto)van de tekenbeet. Ga bij het ontstaan van een rode kring of vlek, of gezondheidsklachten zonder rode kring, altijd naar de huisarts. Het is hierbij belangrijk om te weten dat gezondheidsklachten ook nog járen ná een tekenbeet kunnen ontstaan. Vergeet dan niet dat je ooit een teek had!
Er wordt (helaas) vaak gedacht dat je alleen besmet kunt raken als de teek langer dan 24 uur heeft vastgezeten. Dit klopt niet!!! Een besmetting kan vrijwel meteen plaatsvinden. Zorg er dus voor dat je de teek zo snel mogelijk verwijderd. Doe dit met behulp van een tekenpas of een tekentang. Het is belangrijk de teek zo dicht mogelijk bij de huid beet te pakken zonder te knijpen of te draaien. Gebruik ook geen alcohol of andere middelen. Doe je dat wel dan vergroot je de kans op besmetting omdat de teek zijn maaginhoud kan uitspugen.
Als de ziekte van Lyme na een tekenbeet snel wordt vastgesteld, dan is dit heel goed te behandelen met antibiotica. De eerste symptomen van de ziekte van Lyme zijn meestal griepachtige verschijnselen, gewrichts- en spierklachten en extreme vermoeidheid.
Soms krijgen mensen een rode kring, dat heet een erythema migrans. In dat geval kun je er zeker van zijn dat besmetting heeft plaatsgevonden! Er hoeft dan geen onderzoek meer plaats te vinden, de ziekte is dan een feit!
Helaas zijn er nog steeds (!!!) huisartsen die denken dat als je geen rode kring of vlek krijgt er dus geen sprake is van een besmetting, maar dit is enorm fout!
Lang niet iedereen met een besmetting heeft ook echt een kring gekregen. Dat maakt de diagnose een stuk moeilijker. De ziekte van lyme is een "klinische diagnose". De huisarts zou dus de diagnose op basis van ziekteverschijnselen, het verhaal van de patient, en bloedonderzoek moeten stellen. Het (latere) ziektebeeld kan lijken op Epilepsie, Parkinson, MS, ALS, CVS, Fybromyalgie en Alzheimer. Bloedtesten alleen zijn helaas niet altijd even betrouwbaar (30 %), en kunnen dus vaak niet gebruikt worden om zekerheid te hebben.
Het is dus niet raar dat artsen er vaak moeite mee hebben om een juiste diagnose te stellen.
Wat wel raar is, is dat er bizar weinig erkenning is door artsen, en een goede behandeling is vaak ver te zoeken. Zij houden vast aan de CBO-richtlijnen (daarover straks meer)
Behandelingen die er in het buitenland dan wel zijn, worden hier niet vergoed.
Duurt de diagnose te lang dan kunnen er allerlei klachten ontstaan, zoals neurologische klachten, hartklachten, gewrichtsklachten en/of klachten in het zenuwstelsel.
We kennen 3 stadia van de ziekte.
*Vroege Ziekte van lyme
*Vroege Gedissemineerde Ziekte van Lyme
*Late (chronische) Ziekte van Lyme
De klachten in het eerste stadium zijn met name een grieperig gevoel, hoofdpijn, koorts, stijve nek, spierpijn.
De klachten in het tweede stadium zijn vaak klachten in de gewrichten, zenuwstelsel, en/of het hart.
De klachten in het derde (chronische) stadium bepreken we hieronder.
De ziekte van Lyme kan men chronisch noemen als de patient langer dan een jaar besmet is met de ziekte. De ziekte wordt vaak gekenmerkt door een chronische gewrichtsontsteking (vaak aan de knie) en/of door huidverkleuring van de armen of benen. Ook hartklachten , huidklachten en klachten aan het zenuwstelsel komen heel vaak voor. De symptomen blijven maar duren en klachten (kunnen) verergeren. Denk hierbij ook aan symptomen als stemmingswisselingen, Geheugenproblemen, woede uitbarstingen, slechte concentratie, slaapstoornissen, prikkelbaarheid. Ook psychische problemen zoals angststoornissen, persoonlijkheidsveranderingen kunnen voorkomen. Het (latere) ziektebeeld kan, zoals eerder gezegd, lijken op Epilepsie, Parkinson, MS, ALS, CVS, Fybromyalgie en Alzheimer.
In dit stadium is de ziekte van lyme heel erg lastig te bestrijden.
De Gewrichtsaandoeningen die veel voorkomen bij de ziekte van lyme noemt men Lyme-artritis.
De artitis kan ontstaan 3 maanden na de tekenbeet, maar kan ook in een later stadium ontstaan en bovendien verspringen tussen verschillende gewrichten.
Symtomen van Lyme-artritis zijn zwelling en pijn in de gewrichten. Varierend van 1 dag tot maanden/jaren. Het komt het meest voor in de grote gewrichten zoals bijvoorbeeld de knieen.
Artritis is te behandelen met antibiotica (doxycyline 2x daags 100 mg voor 30 dagen, of 2x daags 2 gram cefriaxon voor 14 dagen)
ACA - Acrodermatitis Chronica Atroficans... is een chronische huidaandoening die in het laatste (chronische) stadium van de ziekte van lyme kan optreden. Deze huidaandoening begint met een paarsrode gezwollen plek op 1 van de ledematen, meestal voet of hand. Vaak manifesteert de ziekte zich rond de enkel maar het kan voorkomen dat het hele been gaat zwellen of verkleuren. Er ontstaan plekken op het lichaam waar de huid dus als vloeipapier wordt, gepaard met pigmentaties, rimpeling en roodheid.
Behandeling van de ziekte van Lyme:
Antibioticabehandeling is het simpele antwoord, maar het gedetailleerde antwoord is tot op heden eigenlijk onbekend. De meningen van wetenschappers en artsen over de diagnose en de behandeling zijn verdeeld en hebben geleid tot het bestaan van meerdere zorgrichtlijnen:
de CBO-richtlijn
ILADS-richtlijn
De opvatting van deskundigen die de CBO-richtlijn hebben opgesteld:
"Een kuur van 2 tot maximaal 4 weken leidt in vrijwel alle gevallen tot genezing. Blijvende of terugkerende symptomen en klachten na een dergelijke behandeling zouden volgens hen berusten op een zogenoemd postinfectieus syndroom, ook wel Post Lyme Syndroom (PLS) genoemd". Dit PLS zou geen aanwijzing zijn van voortdurende infectie, maar een immunologisch restverschijnsel zijn. Verdere behandeling met antibiotica zou daarom niet zinvol zijn.
De opvatting van ILADS-deskundigen is:
"Wanneer de diagnose ziekte van Lyme gesteld is, zou er behandeld moeten worden zo lang de symptomen blijven voortduren. Wanneer er sprake is van terugkeer van symptomen na behandeling, moet weer met (gecombineerde) antibiotica behandeld worden tot de klachten verdwenen zijn. Een patiënt die symptoomvrij lijkt, moet waakzaam blijven in het opmerken van een herhaling van de klachten of nieuwe nog onbekende symptomen, net als zijn of haar arts. Voor het bestaan van het zogenoemde Post Lyme Syndroom bestaat geen goede wetenschappelijke onderbouwing. Blijvende of terugkerende klachten wijzen daarom op blijvende infectie, tenzij er een duidelijke andere verklaring is."
Duidelijk is dat er nog heel veel onderzoek nodig is om tot een betere behandeling van de ziekte van Lyme te komen.
Hoe sneller na de besmetting een antibioticakuur gegeven wordt, hoe meer kans op een succesvolle behandeling. Wordt de ziekte eenmaal chronisch dan ben je ver, heel ver van huis.
Hieronder staat een lijst met klachten die kúnnen voorkomen bij de ziekte van Lyme. Veel van die klachten kunnen ook passen bij andere aandoeningen dus is het verstandig om andere ziekten uit te sluiten.
-Tekenbeet
-Uitslag of andere huidafwijking op de plaats van de beet
-Huiduitslag op andere plaatsen.
-Onverklaarbare koude rillingen
-Ernstige vermoeidheid
-Sinusitis, luchtweginfecties
-Kortademigheid, hoesten
-Overmatig transpireren
-Pijnlijke Keel
-Onverklaarbare temperatuurs-verschillen
-Maagklachten
-Verlies van eetlust
-Obstipatie, Diaree
-Onverklaarbare gewichtsverandering
-Hartkloppingen, Hartritmestoornissen
-Pijn op de borst, ribben
-Haaruitval
-Klierzwelling
-Pijnlijke/stijve gewrichten
-Pijnlijke spieren
-Stijve nek
-Hoofdpijn
-Alcoholintolerantie
-Trillen / Schokken
-Tintelingen, dove of branderige plekken
-Spiertrekkingen
-Spierkrampen
-Halfzijdige gezichtsverlamming
-Zwelling, roodheid rond de ogen
-Dubbelzien, Tunnelzicht, Niet scherp zien
-Licht overgevoeligheid
-Geluid overgevoeligheid
-Duizeligheid, Evenwichtstoornis
-Pijn of jeuk in de oren
-Oorsuizen
-Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, Woede
-Somber en/of angstig
-Verwardheid
-Vergeetachtigheid
-Concentratieproblemen
-Slaapproblemen
-Orientatieproblemen
-Moeite met spreken / woorden vinden
-Geirriteerde blaas
-Seksuele functiestoornis
-Mannen: Pijn in zaadballen
-Vrouwen: Melkuitvloed en onregelmatige menstruatie
auteur: JacQueline Bezemer